Siłowniki hydrauliczne są urządzeniami, które można spotkać w większości gałęzi przemysłu, a także w warsztatach, maszynach rolniczych, w budownictwie, a nawet w gospodarstwie domowym. Ich różnorodność jest ogromna, począwszy od niewielkich konstrukcji stosowanych np. w drzwiach z samo zamykaniem, po niewielkie wymiarowo, ale niezwykle potężne cylindry podporowe. Jak są one zbudowane i czym się różnią poszczególne modele?
Rodzaje siłowników hydraulicznych
Chociaż wszystkie siłowniki funkcjonują na podobnych zasadach, a siłę do wykonywania pracy czerpią ze ściśniętej cieczy, różnią się budową, mocą i przeznaczeniem. Ta różnorodność jest tak duże chcąc wymienić wszystkie zastosowania siłowników, należałoby sporządzić bardzo długą listę. Osoby, dla których kwestie techniczne są obce z pewnością nie zdają sobie sprawy, że urządzenie o podobnej konstrukcji otwiera drzwi do ich kuchennej szafki i pozwala przenosić ładunek ziemi czy gruzu w łyżce koparki. Odmienność konstrukcji, parametrów technicznych i przeznaczenia sprawia, że siłowniki dzieli się na wiele grup z uwzględnieniem konkretnych kryteriów. Najbardziej typowe grupy to:
- siłowniki jedno- i dwustronnego działania,
- siłowniki płaskie i przelotowe
- siłowniki teleskopowe, tandemowe, obrotowe, wahadłowe (wahliwe)
- siłowniki pojedyncze i podwójne.
Ponadto, wśród siłowników jednostronnych wyróżnia się też modele nurnikowe, tłokowe i teleskopowe. Siłowniki dwustronne mogą być dwutłoczyskowe, jednotłoczyskowe, wielotłokowe i teleskopowe. Natomiast siłowniki wahliwe dzieli się na śrubowe, z mechanizmem wahliwym i z tłokiem obrotowym.
Budowa siłownika hydraulicznego
Wszystkie siłowniki hydrauliczne działają w oparciu o tę samą zasadę energii skumulowanej w sprężonej cieczy. Dlatego też większość elementów składowych jest taka sama w każdym podnośniku, bez względu na jego wielkość czy przeznaczenie. Do podstawowych zaliczają się zbiornik na ciecz roboczą oraz tłok siłownika hydraulicznego, nurnik lub membrana. W wybranych modelach znajduje się też sprężyna, która odpowiada za cofanie się tłoka po wykonaniu pracy.
Budowa siłownika hydraulicznego dwustronnego działania
Siłownik hydrauliczny jednostronnego działania składa się z jednej komory, tłoka (membrany lub nurnika) i ewentualnie sprężyny zwrotnej. Oglądając przekrój siłownika hydraulicznego z jedną komorą można w na nim zobaczyć również uszczelki oraz tłoczysko. Wszystkie elementy konstrukcji są zamknięte w solidnym stalowym korpusie. Przednią i tylną część urządzenia kończą dławnica oraz stopa. Tłoczysko często odpowiada za mocowanie siłownika hydraulicznego do innego urządzenia, które z nim współpracuje.
Budowa siłownika hydraulicznego jednostronnego działania
Siłownik hydrauliczny dwustronnego działania jest nieco bardziej rozbudowany, chociaż zawiera te same elementy. Brakuje w nim jednak sprężyny odprowadzającej tłok, a miejsce jednej komory zajmują dwie. Każda z nich ma też niezależne wejście. Dzięki temu jest możliwe wtłaczanie oleju (lub innej cieczy) na przemian z jednej lub z drugiej strony tłoka.
Jak działa siłownik hydrauliczny?
Zasada działania siłownika hydraulicznego jest równie prosta jak jego konstrukcja. Nośnikiem energii jest ciecz. Aby kumulowała jej dużo potrzebna jest odpowiednia gęstość. Dlatego w siłownikach stosuje się specjalne oleje hydrauliczne. Za pomocą pompy medium robocze jest wtłaczane do komory, powodując przesuwanie się tłoka. W siłownikach jednostronnego działania tłok przesuwa się w kierunku stopy wykonując pracę, a jednocześnie ściskając sprężynę zwrotną. Kiedy osiągnie cel, sprężyna ulega rozprężeniu i powoduje cofnięcie się tłoka oraz wypchnięcie z komory oleju.
W siłowniku dwustronnego działania olej jest wtłaczany na przemian do jednej i do drugiej komory. W efekcie nacisk na tłok odbywa się z tą samą siłą w obu kierunkach. Pozwala to na bardziej precyzyjne kontrolowanie ruchu posuwisto-zwrotnego tłoka i jednocześnie – pracy urządzenia.
Jak rozebrać siłownik hydrauliczny?
Jeśli korzystasz z siłownikach hydraulicznego, chcesz przeprowadzić jego konserwację, wymienić uszczelki czy sprawdzić, jak działa, konieczny będzie jego demontaż. Jak rozkręcić siłownik? W pierwszej kolejności należy go wypiąć z układu hydraulicznego i oczyścić z resztek oleju i kurzu. Następnie:
- umieść siłownik w imadle mocując go przez blachy z aluminium o grubości 5 mm,
- zamocuj go w taki sposób, aby spadek w kierunku tłoczyska wynosił 5 stopni – pozwoli to na spłynięcie całego oleju,
- podstaw wiadro na olej,
- wykręć dławnicę za pomocą odpowiedniego klucza – po wykręceniu pozostanie ona na tłoczysku,
- w uchu umieść pręt o nieco mniejszej średnicy i wyciągnij tłoczysko ruchem posuwistym.
Wszystkie czynności należy przeprowadzać z wyczuciem, aby tłok siłownika hydraulicznego czy inne elementy nie uległy uszkodzeniu. Najlepiej jednak powierzyć to zadanie fachowcom z firmy EUROTECH.
Gdzie stosuje się siłowniki hydrauliczne?
Zastosowanie siłowników hydraulicznych jest bardzo szerokie. Można je znaleźć w przemyśle, w maszynach takich jak prasy, zgniatarki, wycinarki, profilarki, krawędziarki czy gilotyny. Są też wykorzystywane w hydraulicznych zamkach do drzwi, w budownictwie, jako podnośniki hydrauliczne o dużej mocy, w warsztatach samochodowych i mechanicznych, w transporcie, w górnictwie, w maszynach rolniczych i budowlanych, a także w chłodniach i wielu innych miejscach.
Różnorodność modeli tych urządzeń oraz zakres ich zastosowań sprawiają, że przed wyborem warto dowiedzieć się, jak dobrać siłownik hydraulicznych do konkretnego przeznaczenia. Tylko wtedy jego praca będzie w pełni efektywna i bezpieczna.