Przemieszczanie ciężkich i dużych przedmiotów często wymaga zastosowania specjalnego sprzętu – wtedy przydają się wciągarki. Wciągarki używane są w różnych gałęziach przemysłu, a także w domowych warsztatach. Ze względu na rodzaj nośnika, wyróżniamy wciągarki linowe (elementem nośnym jest w nich stalowa lina) oraz łańcuchowe. Wciągarki mogą mieć także różne napędy – te, które wykorzystują siłę ludzkich mięśni, to wciągarki mechaniczne. Siła przenoszona jest w nich za pomocą naciągu z systemem zapadek lub poprzez mechanizm korbowy. Modele wciągarek, które przenoszą duże ciężary, najczęściej mają silniki elektryczne. Wciągarki dzielimy również uwzględniając płaszczyznę ruchu wciąganych przedmiotów – pionową lub poziomą. Ten czynnik determinuje budowę wciągarki.
Jak działa wciągarka łańcuchowa?
Wciągarki łańcuchowe są bardzo proste w obsłudze i w dodatku przyjazne dla środowiska. Nie potrzebują zasilania elektrycznego i można je z powodzeniem stosować w strefach zagrożonych wybuchem. Działanie wciągarki łańcuchowej opiera się na wykorzystaniu dwóch pętli łańcuchowych – łańcucha ręcznego i łańcucha podnoszącego. Ten pierwszy znajduje się na specjalnym kole wewnętrznym, wyposażonym w kieszenie. Łańcuch ręczny jest wyciągany przez osobę obsługującą wciągarkę łańcuchową i służy do podniesienia ładunku. Łańcuch podnoszący ma na końcu specjalny hak lub chwytak (zazwyczaj o konstrukcji pozwalającej obracać go w pełnym zakresie 360°) służący do montażu ładunku. Operator po zaczepieniu ładunku wyciąga łańcuch ręczny, wprawiając tym samym w ruch koło i oś mechanizmu podnoszącego. System kół zębatych, wał napędowy i przekładnie pozwalają znacznie zwiększyć poziom siły generowany przez łańcuch ręczny, co umożliwia podnoszenie ładunków ważących nawet 3 tony. Ze względów bezpieczeństwa, wciągarki łańcuchowe posiadają system hamulców lub zapadek uniemożliwiających ześlizgnięcie się i spadnięcie ładunku.
Jak działa wciągarka linowa?
Wciągarki linowe mogą pracować nawet w bardzo trudnych warunkach, ale wymagają ramy jako konstrukcji nośnej – czyli muszą być do niej przymocowane. Ramy mogą być stałe, przesuwane, bądź też jezdne . Działanie wciągarki linowej jest bardzo proste – stalowa lina, nawinięta na wał, zakończona jest hakiem lub zaczepem z blokadą, za pomocą którego montuje się ładunek. Wał poruszany jest poprzez napęd – ręczny lub np. elektryczny, co powoduje napięcie liny, a następnie przemieszczenie ładunku. Wciągarki linowe najczęściej stosuje się w przemyśle budowlanym i samochodowym, a także w warunkach domowych.
Wciągarka ręczna czy elektryczna?
Rodzaj napędu przekłada się głównie na możliwości podniesienia lub przesunięcia większego ciężaru. Wciągarki ręczne z powodzeniem sprawdzają się m. in. we wciąganiu łodzi, przesuwaniu ciężkich mebli lub innych przedmiotów, które trudno przenieść za pomocą siły samych mięśni lub ze względu na duże gabaryty. Wciągarki elektryczne maja zastosowanie przede wszystkim tam, gdzie jest częsta konieczność podnoszenia i przemieszczania dużych i ciężkich ładunków – na przykład na budowach, w warsztatach samochodowych czy podczas wycinki drzew (świetnie się sprawdzają przy transportowaniu kłód i konarów). Wciągarki elektryczne mają dodatkowe wyposażenie – w odróżnieniu od wciągarek ręcznych – czyli silnik, pulpit sterowania oraz mechanizmy służące zwiększeniu bezpieczeństwa (wyłącznik bezpieczeństwa, dźwignie stop, itp.).
Czym się różni wciągnik od wciągarki?
Może się wydawać, że wciągnik i wciągarka to dwie nazwy dla tego samego urządzenia, ale tak nie jest. Zarówno wciągniki, jak i wciągarki to tzw. dźwignice proste, zaliczane do kategorii urządzeń transportu bliskiego. Różnice przede wszystkim polegają na możliwościach tych dwóch sprzętów oraz ich budowie. Wciągnik służy do podnoszenia ładunku – czyli przemieszczaniu go w pionie. Wciągniki wyposażone są w jeden z dwóch rodzajów cięgna – czyli linę lub łańcuch, a elementy podnoszone są mocowane zwykle za pomocą haka. Napęd wciągnika może być ręczny, elektryczny, lub pneumatyczny. Co ważne – obudowa wciągnika jest jednocześnie jego elementem nośnym. Wciągnik może pracować stacjonarnie lub przesuwać się po nieruchomym torze, nadal jednak tor ten jest częścią obudowy. Wciągarki mają znacznie szersze zastosowanie niż wciągniki. Poza podnoszeniem ładunków, wciągarki mogą także przesuwać przedmioty w płaszczyźnie poziomej. Z tego względu stosuje się je również m. in. do naciągania drutu albo liny. Konstrukcja wciągarki jest odmienna od konstrukcji wciągnika – wciągarka jest mocowana do elementów zewnętrznych . Rama, na której montuje się wciągarkę, może być stała, przesuwna lub przejezdna. Napęd wciągarki – ręczny, elektryczny, hydrauliczny lub zewnętrzny – przekłada się na możliwości wciągarki, zarówno w kwestii maksymalnego obciążenia, jak i rodzaju wykonywanej pracy.
Gdzie stosuje się poszczególne rodzaje wciągarek?
Wciągarki ręczne mają najprostszą konstrukcję i służą do wykonywania nieskomplikowanych prac – najczęściej używa się ich w domowych warsztatach lub w miejscach, gdzie nie ma zasilania elektrycznego. Dobrze się sprawdzają w sportach wodnych – przemieszczenie łodzi lub jakichkolwiek elementów w warunkach wodnych wymaga sporej siły i zazwyczaj uniemożliwia skorzystanie z napędów zasilanych prądem. Wciągarki elektryczne są używane przede wszystkim w warunkach przemysłowych – warsztatach samochodowych, budownictwie, halach produkcyjnych lub stacjach załadunkowych. Wciągarki elektryczne to często skomplikowane i technologicznie zaawansowane urządzenia, których praca nie ogranicza się jedyni do podnoszenia i przesuwania ładunków.