Przemysł, budownictwo i logistyka nie mogłyby funkcjonować bez odpowiednich narzędzi i urządzeń wspierających przemieszczanie towarów i ładunków. Wśród nich szczególne miejsce zajmują urządzenia transportu bliskiego (UTB).
Czym dokładnie są UTB, jakie są ich rodzaje i zastosowania? Jakie przepisy regulują ich eksploatację i jakie korzyści przynoszą w codziennej pracy? O tym wszystkim dowiesz się z tego artykułu.
Co to są urządzenia transportu bliskiego?
Urządzenia transportu bliskiego to sprzęt przeznaczony do przemieszczania ładunków na niewielkie odległości, zarówno w pionie, jak i w poziomie. Jak wskazuje na to nazwa, UTB służą do relokacji produktów na niewielkie odległości w ramach jednego zakładu.
Do głównych zadań UTB należą załadunek, rozładunek oraz transport wewnętrzny, zapewniając precyzję, efektywność i bezpieczeństwo pracy. Dzięki nim możliwe jest znaczące usprawnienie procesów logistycznych, eliminacja błędów oraz redukcja ryzyka uszkodzeń towarów. Urządzenia te podlegają dozorowi technicznemu w zakresie eksploatacji i konserwacji.
Główne rodzaje urządzeń transportu bliskiego
W dalszej części artykułu omówimy poszczególne rodzaje urządzeń do transportu bliskiego. Są to m.in. wciągarki i wciągniki, wózki jezdniowe podnośnikowe, suwnice, manipulatory, żurawie oraz podesty ruchome.
Wciągarki i wciągniki – najczęściej stosowane rozwiązania
Wciągarki i wciągniki to urządzenia przeznaczone do pionowego podnoszenia ładunków za pomocą liny lub łańcucha. Wciągarki charakteryzują się większą mocą, co pozwala na unoszenie cięższych ładunków, podczas gdy wciągniki, często kompaktowe, sprawdzają się w mniejszych przestrzeniach. Są szeroko stosowane w magazynach, halach produkcyjnych i na placach budowy, gdzie ułatwiają przemieszczanie ciężkich elementów konstrukcyjnych. Dzięki różnym rodzajom napędu – ręcznym lub elektrycznym – można je dostosować do specyfiki danego miejsca pracy.
Suwnice – zastosowanie w przemyśle ciężkim
Suwnice to dźwignice umożliwiające przenoszenie ciężkich ładunków w pionie i poziomie wzdłuż wyznaczonych torów jazdy. Ich konstrukcja pozwala na podnoszenie nawet wielotonowych obiektów, dlatego są niezastąpione w zakładach przemysłowych, stoczniach i magazynach. Istnieją różne typy suwnic, w tym pomostowe i bramowe, które mogą być dostosowane do specyficznych potrzeb zakładów produkcyjnych.
Manipulatory – precyzja i efektywność
Manipulatory to urządzenia, które pozwalają na precyzyjne przemieszczanie ładunków w kontrolowany sposób, nawet w trudno dostępnych miejscach. Wyposażone w zaawansowane mechanizmy chwytające, umożliwiają pracę z delikatnymi lub nietypowymi obiektami. Są wykorzystywane w branżach takich jak elektronika, motoryzacja czy przemysł spożywczy. Automatyczne i półautomatyczne manipulatory mogą znacznie zwiększyć wydajność linii produkcyjnych, minimalizując przy tym ryzyko uszkodzeń towarów.
Żurawie – mobilność i wszechstronność
Żurawie (dźwigi budowlane) należą do najpopularniejszych urządzeń transportu bliskiego. Istnieje kilka ich typów. Na przykład żurawie samojezdne są niezwykle mobilne i sprawdzają się na wszelkich placach budowy, z kolei żurawie wieżowe są niezastąpione przy wznoszeniu wysokich konstrukcji.
Natomiast żurawie szybkomontujące pozwalają na błyskawiczne rozpoczęcie pracy w trudnych warunkach terenowych. Jeszcze inną kategorię stanowi żuraw przenośny, czyli dźwignica zamontowana na samochodzie ciężarowym (HDS). Przy obsłudze sprzętu dźwigowego należy zachować szczególną ostrożność. Każda nieprawidłowość może prowadzić do zagrożenia dla ludzi, sprzętu oraz otoczenia. Dlatego przestrzeganie procedur i odpowiedzialność operatora mają tutaj nadrzędne znaczenie.

Jakie uprawnienia są potrzebne do obsługi UTB?
Obsługa urządzeń transportu bliskiego wymaga odpowiednich kwalifikacji, które zapewniają bezpieczną i zgodną z przepisami eksploatację tego rodzaju sprzętu. Aby legalnie obsługiwać UTB, konieczne jest posiadanie uprawnień przyznawanych przez Urząd Dozoru Technicznego. Proces ten obejmuje ukończenie odpowiedniego kursu oraz zdanie egzaminu przed komisją UDT.
W Polsce regulacje w tej kwestii określone są w rozporządzeniu dotyczącym sposobu i trybu sprawdzania kwalifikacji wymaganych przy obsłudze i konserwacji urządzeń technicznych z dnia 21 maja 2019 r. Uprawnienia przyznawane są w określonych kategoriach, które obejmują różne rodzaje urządzeń, takie jak wózki jezdniowe, suwnice czy żurawie.
Sprawdź również: Różnice w zastosowaniach wciągarek łańcuchowych oraz linowych
Bezpieczeństwo i kontrola podczas pracy z UTB
Bezpieczeństwo podczas pracy z urządzeniami transportu bliskiego to priorytet zarówno dla operatorów, jak i pracodawców. Regularny dozór techniczny, przeprowadzany przez uprawnione organy, obejmuje kontrolę stanu technicznego urządzeń, ich przeglądy oraz konserwację.
Pracownicy obsługujący UTB muszą stosować się do zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, a także być odpowiednio przeszkoleni. Nowoczesne systemy zabezpieczeń, jak czujniki przeciążenia czy awaryjne wyłączniki, znacząco minimalizują ryzyko wypadków. Dbałość o przestrzeganie procedur oraz utrzymanie urządzeń w odpowiednim stanie technicznym jest niezbędne dla zapewnienia bezpieczeństwa na stanowisku pracy.
Korzyści wynikające z zastosowania urządzeń transportu bliskiego
Zastosowanie urządzeń transportu bliskiego przynosi szereg korzyści. Przede wszystkim pozwala na znaczące zwiększenie efektywności pracy poprzez szybkie i precyzyjne przemieszczanie towarów i ładunków na niewielkie odległości. Wdrożenie UTB w przedsiębiorstwie wpływa także na zmniejszenie kosztów operacyjnych, ponieważ automatyzacja procesów logistycznych i transportowych ogranicza potrzebę angażowania dużej liczby pracowników.
Producenci oferują wiele nowoczesnych rozwiązań technologicznym, które zmniejszają ryzyko uszkodzeń towarów oraz wypadków przy pracy. UTB są także wszechstronne i mogą być dostosowane do różnorodnych warunków oraz wymagań branżowych.

Jak wybrać odpowiednie urządzenia transportu bliskiego?
Dobór odpowiedniego urządzenia transportu bliskiego powinien być uzależniony od specyfiki potrzeb danego przedsiębiorstwa. Kluczowymi kryteriami są rodzaj i waga ładunków, które będą transportowane, dostępna przestrzeń robocza oraz wymagania dotyczące mobilności urządzenia.
Przed zakupem warto przeprowadzić szczegółową analizę procesów logistycznych i skonsultować się ze specjalistami, aby dobrać urządzenie najlepiej spełniające wymagania firmy. Równie ważne jest uwzględnienie kosztów eksploatacji, takich jak zużycie energii, konserwacja czy serwisowanie. Dzięki temu możliwe jest zapewnienie nie tylko wysokiej efektywności pracy, ale także optymalizacji kosztów operacyjnych.
Przeczytaj również: Wciągarka ręczna łańcuchowa czy linowa – która będzie lepsza do planowanych zastosowań?
Podsumowanie
Urządzenia do transportu bliskiego wpływają na ich efektywność, bezpieczeństwo i konkurencyjność przedsiębiorstwa. Warto więc inwestować w nowoczesne i niezawodne rozwiązania, które będą odpowiadać potrzebom firmy.
Firma Eurotech oferuje kompleksowe wsparcie w zakresie doboru, konserwacji i modernizacji UTB, zapewniając sprzęt najwyższej jakości renomowanych producentów. Skontaktuj się z nami, aby dowiedzieć się, jak możemy pomóc Ci w usprawnieniu procesów logistycznych i poprawie efektywności Twojego przedsiębiorstwa.